DİYABET; İnsülin eksikliği ya da insülin etkisindeki bozukluklar nedeniyle ortaya çıkan sürekli tıbbi bakım gerektiren bireyin ve ailesinin yaşamını çeşitli boyutları ile etkileyen, zorunlu yaşam tarzı değişikliklerini gerektiren yaşam boyu süren metabolik bir durumdur.
2013 yılında dünyadaki diyabetli hasta sayısı 382 milyon iken, bu sayının 2035 yılında %55 oranında artarak 592 milyona ulaşacağı öngörülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından “salgın” olarak ifade edilen diyabet, hem bireysel, hem de toplumsal olarak insan sağlığını olumsuz etkilemekte, yaşam kalitesini ciddi anlamda bozmakta ve ekonomik olarak bireysel ve toplumsal yük getirmektedir. Ülkemizde ise, 1997-1998 yıllarında yayınlanan çalışmada (TURDEP-1) diyabet sıklığı %7.2 iken, 2010 yılında yayınlanan çalışmada (TURDEP-2) diyabet sıklığının %13.7’ye ulaştığı görülmüştür. Diyabet sıklığındaki artışın en önemli nedenleri; sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam ve bununla birlikte obezitenin artmasıdır.
Diyabetli yaşamı boyunca planlanmış bir bakımı sürdürmelidir. Bu bakımın ve tedavinin sürdürülmesinde uzman yardımı almak kaçınılmazdır. Diyabetin tedavisinde en önemli hususlardan biri hastanın diyabetin ne olduğunu ve bununla mücadelenin yöntemlerini en iyi şekilde öğrenmesidir. Bu şekilde, kişilerin kendi kendini takip etme becerileri geliştirilir ve günlük yaşamlarında hastalıkları ile ilgili karşılaştıkları tüm sorunların üstesinden gelme yeteneği kazandırılmış olur. Dolayısıyla kişi hastalığını yönetmeyi ve tedavisini düzenli uygulamayı öğrenir. Bunların hepsi diyabet eğitimiyle mümkündür.
DİYABET HEMŞİRELİĞİ; Diyabet yönetiminde ileri bilgi ve becerisi olan, uygulayıcı, eğitici, danışman, yönetici, araştırıcı, koordinatör, yenilikçi, mesleki faaliyetlerden sorumlu meslek üyesidir. Kurumumuzda sertifikalı iki diyabet eğitim hemşiresi mevcut olup, bireysel eğitimler için bir poliklinik, grup eğitimleri ve diyabet okulu için de bir diyabet okulu salonu mevcuttur.
Diyabet hemşireleri, hem ayaktan, hem de yatarak tedavi olan diyabetli bireylere gerekli olan eğitimleri vererek tüm desteği sunar. Amaç; bireyi kendi öz bakımını sağlayabilecek, hastalığı ve komplikasyonları yönetebilecek bilgi ve beceriye sahip duruma getirebilmektir. Bu kapsamda diyabetli bireye aynı zamanda bireyin ailesinin de bu sürece uyumunu sağlamak önem kazanabilmektedir. Diyabet eğitimleri, bireyin öğrenme becerisine, algılama düzeyine, inançlarına ve günlük yaşamına uygun olarak diyabetli ve yakınlarına bireysel olarak verilmektedir.
DİYABET EĞİTİMİ
Diyabet eğitimi temel olarak aşağıdaki konu başlıklarından oluşmaktadır. Bu eğitimler diyabet eğitim birimi odasında bireysel olarak sürdürülmektedir.
- Diyabetin tanımı
- Sağlıklı beslenmenin önemi
- Egzersiz
- Kan şekeri ölçüm tekniğinin önemi ve kan şekeri sonuçlarına göre insülin tedavisinde doz titrasyonunun önemi
- İnsülin uygulama tekniği
- Antidiyabetik ilaçların kullanımı
- Kan şekeri düşüklüğü ve yüksekliği gibi acil durumlarda müdahale
- Araya giren hastalık ve özel durumlarda diyabetin yönetimi ve sağlık ekibi ile iletişime geçme zamanı
- Diyabette aşılanmanın önemi
- Ayak bakımı
- Yıllık kontrollerin önemi
- Özellikle tip 1 diyabetli bireylerde diyabet teknolojilerinin (sürekli cilt altı insülin infüzyonu, sensörler, insülin uygulama aparatları v.s) uygulanması ve eğitimi
- Gebelikte diyabeti olan bireylerin eğitimi, gebelik süresince haftalık periyodlarla takibi, doğum sürecine hazırlık ve doğumdan sonra kontrollerin önemi
- Diyabette motivasyon görüşmeleri
Kurumumuzda Diyabet Eğitim Birimi olarak diyabet riski olan bireylerde ve tüm toplumda diyabet farkındalığı oluşturmak, diyabetli birey ve ailelerinde diyabeti yönetecek öz bakım yönetimi sağlayacak etkinlikler düzenlemekteyiz.
Her ay düzenli olarak diyabetli birey ve ailelerinin katılacağı diyabet okulu eğitimleri, gebe okulu bünyesinde eğitmen olarak gestasyonel diyabet konusunda bilgilendirme, Uşak İl Sağlık Müdürlüğü organizasyonuyla diyabetli öğrencilerin yaşamlarını kolaylaştırmak ve diyabet farkındalığı oluşturmak amacıyla şehrimizdeki okullarda Okulda Diyabet Programı eğitmenliği, hizmet içi eğitimlerde, üniversite öğrencilerinin eğitimlerinde diyabet eğitimlerini üstlenme, her yıl Dünya Diyabet Günü etkinlikleri kapsamında çeşitli STK ve kurum işbirliğiyle farkındalık faaliyetleri yürütmekteyiz.Ayrıca diyabet eğitim hemşirelerimiz endokrin test ve özellikli ilaç uygulamaları gibi görevleri yürütmektedirler.
14 Şubat 2024